Marinus te Velde

Het verhaal Der Spaziergang uit 1917 van de Zwitserse schrijver Robert Walser (1878-1956) is een schitterend voorbeeld van literaire beleving die verbonden kan zijn met een open geesteshouding tijdens een wandeling zoals Walser er vele gemaakt heeft. Schrijven en wandelen gingen zo voor hem  samen. Machteld Bokhove vertaalde Der Spaziergang onlangs zeer fraai uit het Duits. Lebowski Publishers gaven de Nederlandse versie uit.

Nadat de ik-figuur zich in een stemming van verlangen ’s morgens op weg heeft begeven voor een wandeling, zoekt hij ironisch met wisselend succes inspirerende ervaringen onderweg, waarmee hij zich kan ontdoen van zijn beslommeringen. Bij een enkele ontmoeting meent hij te doen te hebben met een actrice, bij een andere met een zangeres. Hij heeft ze al aangekondigd nog voor hij ze zag. Ze herkennen zich later niet in de rol die de ik-figuur voor hen schetst, maar zijn voorstellingen verhogen toch zijn gevoeligheid voor ervaringen die zijn stemming vast zullen houden en verdiepen naar hij hoopt. De lezer nadert nu meer passages van euforie bij de ik-figuur, maar voorvoelt toch het onvermijdelijke.

Walser schrijft in de voortgang van het verhaal over het mislukte bezoek van de ik-figuur aan zijn kleermaker en later in de discussie met een belastingambtenaar over de zin van het wandelen: (……….) Elke wandeling is vol bezienswaardige, gevoelswaardige verschijnselen. Op aardige wandelingen, al zijn ze nog zo klein, wemelt het meestal letterlijk van composities, levende gedichten, aantrekkelijke dingen, allerlei natuurschoon.(…….) Bedenkt u toch hoe de dichter gedoemd is te verarmen en jammerlijk te mislukken als de moederlijke, vaderlijke, kinderlijke natuur hem niet steeds opnieuw met de bron van het goede en schone in aanraking zou brengen.

Het is verleidelijk veel meer te citeren uit dit bijzondere verhaal, dat de lezer veel verder brengt dan op het eerste gezicht aan de orde schijnt te zijn.

Marinus