De schilderstuin is nu ver weg
maar heeft zijn eeuwigheid gevonden
rijzend uit het oude licht
dat daar gedroomd werd vastgelegd.
Marinus te Velde
De schilderstuin is nu ver weg
maar heeft zijn eeuwigheid gevonden
rijzend uit het oude licht
dat daar gedroomd werd vastgelegd.
Marinus te Velde
Aan de kust van verlangen
vind ik sporen
die niet dagelijks worden overspoeld
en raak in gesprek
zonder te weten waar je bent
deze ruimte heb ik gegist.
Marinus te Velde
Je danst in mijn hoofd
als de wind in het bloeiende gras.
Dan weet ik wat we zagen
achter de bergen in blauw
de zon in rimpelend water
uitgehouwen trappen naar het meer.
Zo’n dag in zuidelijke tuinen
ik zie je dansen weer.
Marinus te Velde
Het dorp zag de wolken
die schaduwen streken
langs de dijk en over de rivier,
een landschap in verandering.
De stad zag de straten
vol oude bedrijvigheid,
de pleinen van samenkomst,
de parken met zondagswandelaars.
De jaren hebben het leven verlegd
naar thuiskomen in herinnering.
Het spoor gaat over de brug
Ik ben op weg met haar
wandelend door de stad,
weer samen op de dijk.
Marinus te Velde
“Misschien kijkt deze tuin met zijn terrassen slechts uit op het meer van onze geest.”
(Uit: De onzichtbare steden – Italo Calvino, 1981)
Marco komt nabij in Ashgabad,
Turkmeens verleden toch betreden.
Venetiaan op weg naar Ch’in
met vader en oom,
verhaal van twintig jaren hier gezien.
Na terugkeer van het Chinese hof
kwam nog de strijd met Genua.
Het gevang van deze stad vertelde Polo
opnieuw zijn oosters avontuur,
dat Rustico getrouw noteerde.
De beschrijving van de wereld.
In dienst van Kubilai Chan
de steden van zijn onmetelijk rijk bezoeken
eigenzinnige verslagen geven, verzonnen steden van de keizer vinden
megalomane paleizen, sprekend van macht, oorlog en liefde.
Zwerven door woestijnen, eilanden van geluk verkennen.
Strijden tegen ongeloof aan wat er is verteld.
Marinus te Velde
Deze woorden gebruikte Leo Vroman (1915 – 2014) kort na de oorlog als titel voor een van zijn bekendste gedichten. Hij richtte zich daarin rechtstreeks tot zijn lezers: wat kan ik doen?/ Ik kan u niet bereiken.// O, als ik troosten kon, dan kon ik wenen. Toch wilde hij gedreven door liefde schrijven, waarbij hij hoopte dat zijn woorden wakker gelezen werden als een lang verwachte brief. De poëzie van Vroman verlangt volgens zijn lezers betekenissen te vinden, die het mogelijk maken zich te onttrekken aan de leegte.
Vanaf mijn blog kijk ik hier naar de ster van Vroman en weet dat ik de lezer wil zijn van zulke poëzie. Als ikzelf de pen probeer vanuit mijn eigen inspiratiebronnen, hoop ik beelden te vinden die hun zin laten benaderen in wat ik tenslotte lees. De eenheid van vorm en inhoud die dan ontstaan kan zijn, wijst de weg.
Ik maak graag gebruik van variaties op de sonnetvorm, die vooral door zijn wending gedragen wordt. In Debussy bijvoorbeeld reik ik naar “het verzuimde leven” in een droombeeld, dat de werkelijke ervaring van verzuim doorbreekt. Bij de wending moduleert het sonnet naar mineur.
Maar als de pianiste Debussy speelt, komt alles weer samen….
Een zomerverhaal in geel
bij schemering ontsloten
de koningin van de nacht gehoord
haar aria gefloten.
Zo’n ouverture zoekt de lichte maten
voor tegenstemmen die slechts weten:
dit laatste zonlicht voor de kelk
is van diepe duisternis bezeten.
Marinus te Velde
Ze kwam van ver, men zong
Coming Thro’ Rye Water.
Zo kende hij haar.
Nat schoeisel door de beek
zelden droog, ze waste
de modder van haar petticoat.
Zo ging ze aan ’t koren voorbij.
Dit gaf hij te verstaan
los van wie en waar.
Ontvang haar groet,
elk teken is genoeg.
Als je door de dalen komt,
waar je de wereld kent,
ontvang en groet, blijf nabij
een onvergetelijk lied.
Omarm in gedachten
een lichaam uit verleden
dat langs de granen gaat
en instemt met dit eden.
Marinus te Velde
Aangeland waar Orwell zijn laatste Schotse regels schreef.
Overal komen sneeuwklokjes op. Een paar tulpen boven de grond.
Enkele muurbloemen proberen nog te bloeien.
Terug naar Jura, bemind eiland voor eenzamen
opgenomen in striemend weer, strijdbaar nog.
Het landschap van zijn leven
rauw in kaart gebracht.
Zo was het en niet anders.
De jaren voor dit oorlogsverblijf
hadden hem diep geraakt.
Hij raapt zijn zinnen bij elkaar
en vindt de glazen pressepapier
die zijn geheugen drukt,
ziet het machteloze gebaar van de moeder
dat dreigend leed niet zal verjagen.
Herstellende arbeid aan huis en hof
kan zijn benauwd bestaan niet keren…
Marinus te Velde
Nooit zag zij de vormen
van een warme wereld
in sneeuwkristallen wade
Na deze woorden
zocht haar reis
de kille aarde
die zij zag komen in het wit
doorluchtigheid in vallende sneeuw
een koningin die zich ter aarde vlijt.
Marinus te Velde Lees verder